KKS Lech Poznań - polski klub piłkarski założony 19 marca 1922 roku w miejscowości Dębiec (teren dzisiejszego Poznania) jako Lutnia Dębiec.

Od 30 maja 2006 roku oficjalnie nazywa się KKS Lech Poznań SA, a od 20 października 2008 właścicielem jest Invesco S.A., której 100% udziałów posiada prezes Amiki Wronki S.A. Jacek Rutkowski[2]. Zespół obecnie występuje w Ekstraklasie i jest pięciokrotnym zwycięzcą najwyższej klasy rozgrywkowej oraz czterokrotnym zdobywcą Pucharu Polski i trzykrotnym Superpucharu Polski.

Klub jest najbardziej znany z osiągnięć piłkarskich, lecz posiadał nieistniejący już rozbudowany system, w którym znajdowały się sekcje: boksu, brydża, gimnastyki, hokeja na trawie[3], kajakarstwa, kolarstwa, koszykówki, kręgli, lekkiej atletyki, łucznictwa, piłki ręcznej[4], podnoszenia ciężarów, pływania, siatkówki, strzelectwa, szachów, szermierki, tenisa stołowego i zapasów. Największe sukcesy odnosiła sekcja koszykówki, mająca jedenaście tytułów mistrzowskich oraz siedem wicemistrzowskich w swoim dorobku.

 Najważniejsze fakty z historii [6] [7]  [edytuj]
19 marca 1922 - założenie klubu Lutnia Dębiec w miejscowości Dębiec (obszar dzisiejszego Poznania) przez byłych członków KSMu, którzy chcieli stworzyć własną niezależną drużynę piłkarską
4 sierpnia 1922 - zmiana nazwy z Lutnia Dębiec na Towarzystwo Sportowe Liga Dębiec
wrzesień 1922 - klub staje się dzierżawcą boiska przy ulicy Grzybowej na poznańskim Dębcu
17 września 1922 - rozegrano pierwszy mecz na boisku przy ul. Grzybowej w ramach rozgrywek C-klasy, Liga Dębiec zremisowała 1:1 z Spartą Poznań
styczeń 1925 - po przyłączeniu Dębca do Poznania zamieniono w nazwie Dębiec na Poznań i powstało Towarzystwo Sportowe Liga Poznań
1 maja 1930 - zmiana nazwy na Klub Sportowy Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Poznań Dworzec, po 3 latach skrócona do KS KPW Poznań, od tej chwili kolej stała się głównym "sponsorem" Lecha na 64 lata
1932 - awans do najlepszych drużyn z okręgu, czyli A-klasy, wcześniej w 1928 uzyskała promocje do B-klasy
wrzesień 1934 - po wygaśnięciu umowy o dzierżawę boiska przy ul. Grzybowej poznaniacy przeprowadzają się na Stadion na Dębcu, gdzie swój pierwszy mecz rozegrali 23 września 1934 roku z rezerwami Warty Poznań, pokonując ją 4:0
14 marca 1945 - tuż po zakończeniu walk II wojny światowej w Poznaniu pierwszym reaktywowanym klubem w mieście był Lech, wtedy Kolejowy Klub Sportowy Poznań
1946 - w rozgrywkach finałowych A-klasy, KKS odniósł najwyższe zwycięstwo w historii - rozgromił wówczas na Dębcu Polonię Poznań 18:2
17 marca 1947 - kolejna zmiana nazwy - Klub Sportowy Związku Zawodowego Kolejarzy Poznań
1947 - walka o reaktywowaną ekstraklasę, KS ZZK zajmuje 4 miejsce w bardzo silnej grupie i składa protest, który został uwzględniony i razem z Widzewem Łódź wystąpił w pierwszym po wojnie sezonie
14 marca 1948 - debiut Lecha w I lidze, w Łodzi poznaniacy przegrywają z Widzewem 4:3
1 maja 1949 - w drugim sezonie w ekstraklasie, klub zmienia nazwę na Zrzeszenie Sportowe Kolejarz Poznań
16 stycznia 1957 - pierwszy raz w nazwie klubu pojawia się słowo "Lech" - Klub Sportowy Lech Poznań
1957 - pierwsze pożegnanie z I ligą, w tamtym okresie o sile zespołu decydował przede wszystkim Teodor Anioła, zawodnik, który zdobył dla Lecha najwięcej bramek w historii - 141; był także trzykrotnym królem strzelców polskiej ligi (1949-1951) i przez półtora roku tworzył słynny tercet "ABC", wraz z Edmundem Białasem i Henrykiem Czapczykiem
15 grudnia 1957 - powrót do pierwszej powojennej nazwy - KKS od tej chwili Kolejowy Klub Sportowy Lech Poznań
1960 - powrót po 3 sezonach do ekstraklasy, jednak po 3 latach (1963) zespół został zdegradowany do II ligi, aż na 9 lat
1972 - pod wodzą Edmunda Białasa KKS wraca do grona najlepszych drużyn w Polsce i zostaje pobity rekord frekwencji na meczach Lecha - podczas meczu z Zawiszą Bydgoszcz (4:2) na Stadionie im. 22 lipca zasiadło 60 tys. widzów
1976 - stanowisko I trenera obejmuje Jerzy Kopa, drużyna zajmuję wtedy ostatnie miejsce w tabeli, jednak po tzw. "Cudzie w Błażejewku" zespół utrzymuję się w lidze
1978 - Lech Poznań po wspaniałej grze w sezonie 1977/78 zajął 3 miejsce w ekstraklasie i uzyskał pierwszą możliwość występowania w europejskich pucharach
13 września 1978 - pierwszy mecz poznańskiej drużyny w europejskich pucharach, w Duisburgu KKS przegrywa z tamtejszą MSV, aż 5:0; w rewanżu na Stadionie im. 22 lipca Lech przegrał 2:5
1980 - posadę trenera obejmuje Wojciech Łazarek, który tworzy mistrzowską drużynę na początku lat 80.
maj 1980 - Kolejorz przegrywa finał Pucharu Polski w Częstochowie z Legią Warszawa, aż 5:0
23 sierpnia 1980 - po 12 latach budowy następuje otwarcie Stadionu Miejskiego w Poznaniu, w meczu inauguracyjnym pada remis KKS Lech Poznań - Motor Lublin 1:1
1982 - Lech Poznań wygrywa swój pierwszy Puchar Polski, we Wrocławiu pokonuje Pogoń Szczecin 1:0
1983/1984 - dwuletnie panowanie na krajowych boiskach, KKS zdobywa dwa tytuły mistrzowskie i kolejny Puchar Polski, a na arenie europejskiej gra z Athletikiem Bilbao i Liverpoolem, jednak przegrywa z każdą z nich w I fazie rozgrywek; do największych sław Lecha tamtych lat zaliczają się Piotr Mowlik, Hieronim Barczak, Józef Adamiec, Krzysztof Pawlak oraz Mirosław Okoński
1986 - zwycięstwo w swojej grupie w Pucharze Lata i awans do dalszych rozgrywek
23 czerwca 1988 - w finale Pucharu Polski w Łodzi poznaniacy po rzutach karnych (3:2) pokonują Legię Warszawa
26 października 1988 - Lech Poznań remisuje z utytułowaną FC Barceloną 1:1 na wyjeździe, czym sprawia wielką sensację w Europie
9 listopada 1988 - Hiszpanie w rewanżu na Bułgarskiej pokonują poznański zespół w rzutach karnych - to spotkanie zostało nazwane jednym z najdramatyczniejszych w historii
1990 - KKS zdobywa swój trzeci tytuł mistrzowski i pierwszy Superpuchar Polski w dziejach oraz drugie zwycięstwo swojej grupy w Pucharze Lata
19 września 1990 - Kolejorz pokonuje Panathinaikos Ateny w Poznaniu 3:0, a w rewanżu w Atenach 2:1 i awansuje do dalszej rundy
25 października 1990 - kolejne spektakularne zwycięstwo na własnym stadionie, tym razem z Olympique Marsylia 3:2, w meczu rewanżowym zespół występuje w drugim składzie po zatruciu pokarmowym i przegrywa, aż 6:1
1992 - Lech Poznań po raz czwarty zostaje najlepszą drużyną w kraju i zdobywa kolejny Superpuchar Polski
1993 - zaskakująco KKS zostaje piąty raz Mistrzem Polski po unieważnieniu przez PZPN wyników ostatniej kolejki: Wisła Kraków - Legia Warszawa 0:6 i ŁKS Łódź - Olimpia Poznań 7:1
16 czerwca 1994 - po 37 latach zmieniono nazwę na Poznański Klub Piłkarski Lech Poznań
9 lipca 1998 - jedenasta z kolei zmiana nazwy klubu - powstaje Wielkopolski Klub Piłkarski Lech Poznań
2000 - po 28 latach Lech Poznań spada z I ligi, było to następstwem wielkich kłopotów finansowych i sprzedażą najlepszych zawodników z drużyny
23 marca 2002 - na 80-lecie istnienia klubu, lechici wygrywają z Tłokami Gorzyce 3:0
2002 - Poznaniacy wracają do ekstraklasy razem z Orlenem Płock z II ligi, gdzie grali dwa sezony
27 lipca 2003 - został rozegrany Puchar Lecha 2003, w meczu finałowym Maccabi Tel Awiw po rzutach karnych pokonało Málaga CF 5:4
2003 - rozpoczęcie prac na Stadionie Miejskim, początkowo dobudowa brakującej trybuny, a następnie modernizacja całego stadionu mająca się zakończyć w 2010 roku
2004 - Czesław Michniewicz zdobywa z drużyną Puchar Polski pokonując Legię Warszawa w dwumeczu finałowym 2:1 (wygrana 2:0 w Poznaniu i przegrana 0:1 w Warszawie) oraz Superpuchar Polski wygrywając z Wisłą Kraków w rzutach karnych
30 maja 2006[8] - właścicielem klubu zostaje Amica S.A i następuje powrót do symbolicznej nazwy KKS, od tego momentu KKS Lech Poznań
17 marca 2007 - w meczu z okazji 85-lecia, Lech pokonuje Koronę Kielce 3:0 dzięki bramkom Jakuba Wilka, Piotra Reissa i Przemysława Pitrego
17 maja 2007 - Lech jako pierwsza drużyna w kraju uruchamia swoją telewizję klubową
2 października 2008 - Kolejorz zwycięża po dogrywce Austrię Wiedeń 4:2 w Poznaniu (w dwumeczu 5:4), czym Lechici zapewnią sobie awans do fazy grupowej Pucharu UEFA. We wcześniejszych rundach Lech wyeliminował X?z?r Lenkoran i Grasshoppers Zurych.
17 grudnia 2008 - Lech pokonuje w Rotterdamie Feyenoord 1:0 i awansuje do III rundy Pucharu UEFA zajmując 3. miejsce w grupie.

 Europejskie puchary  [edytuj]
 Osobny artykuł: Lech Poznań w europejskich pucharach.
Pierwszy mecz w europejskich pucharach drużyna Lecha Poznań rozegrała 13 września 1978 roku w Duisburgu z tamtejszą MSV, przegrywając 5:0. Pierwsze zwycięstwo przyszło 4 lata poźniej w spotkaniu z islandzkim IBV Vestmannaeyjar. Do historii klubu przeszły wygrane z Athletic Bilbao, Panathinaikosem Ateny czy Olympique Marsylia, jak i niezwykle zacięty pojedynek z FC Barceloną, przegrany dopiero w karnych. Przez lata piłkarze Kolejorza nie potafili przejść dwóch przeciwników w rozgrywkach. Dopiero w 2008 w Pucharze UEFA zdołali przejść zwycięską drogę od I rundy eliminacyjnej do III rudny zasadnicznej.

Do sukcesów należy dodać dwa zwycięstwa w grupach w Pucharze Lata, w 1986 i 1990. Część meczy rozegrano w ramach promcjii klubu na boiskach wielkopolskich miast: Szamotuł, Śremu i Wrześni. Po zmianie formuły rozgrywek i nazwy na Puchar Intertoto, lechici nie odnieśli sukcesów.

Stan na 30 grudnia 2008

Mecze Lecha w europejskich pucharach
Mecze Zwycięstwa Remisy Porażki
44 17 8 19
Mecze Lecha w Pucharze Lata/Intertoto UEFA
Mecze Zwycięstwa Remisy Porażki
30 13 6 11

 Puchar Polski  [edytuj]
 Osobny artykuł: Lech Poznań w Pucharze Polski.
Lech debiutował w Pucharze Polski spotkaniem z Pomorzaninem Toruń w sezonie 1950/51, przegrywając 1:0. Pierwszy znaczący sukces uzyskała druga drużyna Lecha, kiedy to w edycji 1967/68 doszła do półfinału, a na jej drodze stanął Górnik Zabrze. Dwanaście lat poźniej poznański zespół zmierzył się w częstochowskim finale z warszawską Legią. Mecz został zapamiętany przez kibiców nie tylko z rozmiarów porażki, aż 5:0, ale również z agresywności walk toczonych pomiędzy wrogimi fanami na mieście i na stadionie. W sezonie 1981/82 na Stadionie Olimpijskim we Wrocławiu Lech sięgnał po Puchar Polski pokonując Pogoń Szczecin 1:0. Po dwóch latach udało powtorzyć sukces. Tym razem lechici zwyciężyli w Warszawie z Wisłą Kraków 3:0. W 1988 Lech zdobył trofeum w Łodzi, rewanżując się Legii w karnych. W edycji 1994/95 Lech był blisko dotaracia do finału, jednak musiał uznać wyższość GKSu Katowice podczas rzutów karnych. Po 9 latach poznaniacy, po pokonaniu w dwumeczu Legii, znowu mogli się cieszyć ze zwycięstwa w Pucharze Polski.

 Derby Poznania  [edytuj]
 Osobny artykuł: Derby Poznania w piłce nożnej.
Derbami Poznania zwykło określać się spotkania Lecha z Wartą, lecz te potyczki nie mają wielkiej tradycji. Przed II wojną światową w Poznaniu królowała Warta, zaś w latach 50. miano głównej drużyny w mieście przejął Lech, toteż nie było wielu okazji do spotkań obu klubów na najwyższych szczeblach rozgrywek. Pierwszy derbowy mecz pierwszoligowy między tymi zespołami odbył się w 1948, zaś ostatni w 1995.

Lech miał okazję na tak wysokim poziomie zagrać z jeszcze jedną poznańską drużyną, nieistniejąca już Olimpią Poznań. Do pierwszej potyczki między tymi klubami doszło w II lidze w 1959. Na pierwszoligowe debry między tymi zespołami trzeba było czekać do sezonu 1986/87, kiedy to drużyna Olimpii debiutowała w ekstraklasie. Ostatnie derbowe spotkanie odbyło się w sezonie 1994/95, ponieważ w następnym doszło do fuzji Olimpii z Lechią Gdańsk, tworząc Lechia/Olimpia Gdańsk i kończąc tym samym poznańskie debry między obiema ekipami.

Stan na 30 grudnia 2008

Mecze w I i II lidze[9]
Mecze Zwycięstwa Lecha Remisy Zwycięstwa Warty
16 9 5 2
Mecze Zwycięstwa Lecha Remisy Zwycięstwa Olimpii
24 9 6 9